Cảnh giác với các chiêu tròlừa o phục hồi dữliệu:ng mắc bẫy!

Trong thời đại số hóa, dữ liệu đóng vai trò cực kỳ quan trọng đối với cá nhân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, việc mất dữ liệu do lỗi phần cứng, phần mềm hoặc tấn công mạng không còn là điều hiếm gặp. Điều này đã tạo cơ hội cho các đối tượng lừa đảo phát triển những "chiêu trò phục hồi dữ liệu" tinh vi, khiến nạn nhân vừa mất tiền lại mất luôn niềm tin. Bài viết này sẽ phân tích những thủ đoạn phổ biến và cách phòng tránh.

Lừa đảo qua quảng cáo giả mạo

Nhiều website và ứng dụng độc hại xuất hiện với giao diện chuyên nghiệp, cam kết "phục hồi 100% dữ liệu đã xóa". Chúng thường yêu cầu người dùng tải phần mềm miễn phí, sau đó đòi trả phí bất hợp lý hoặc cài mã độc chiếm quyền điều khiển máy tính. Một số trường hợp còn dụ dỗ nạn nhân cung cấp thông tin thẻ tín dụng để "kích hoạt bản quyền".

Dấu hiệu nhận biết:

• Quảng cáo pop-up bật lên đột ngột khi truy cập website lạ
• Phần mềm yêu cầu quyền admin không cần thiết
• Xuất hiện cảnh báo giả từ "công ty bảo mật" yêu cầu gọi điện thoại

Chiêu trò "kỹ thuật viên ảo"

Nhóm lừa đảo này thường liên hệ qua điện thoại hoặc email, tự xưng là nhân viên các tập đoàn công nghệ lớn như Microsoft, Apple. Họ thuyết phục nạn nhân rằng máy tính đang gặp sự cố dữ liệu nghiêm trọng, cần cấp quyền truy cập từ xa để "sửa chữa". Khi kết nối thành công, chúng sẽ đánh cắp dữ liệu nhạy cảm hoặc mã hóa file để tống tiền.

Cách phòng tránh:

• Không bao giờ chia sẻ mật khẩu hoặc cấp quyền điều khiển máy tính cho bên thứ ba không xác định
• Kiểm tra kỹ danh tính người gọi qua website chính thức của công ty
• Sử dụng phần mềm diệt virus có tính năng chống truy cập trái phép

Dịch vụ phục hồi "ma"

Nhiều công ty lừa đảo thiết lập văn phòng ảo hoặc website giả mạo các trung tâm cứu dữ liệu uy tín. Họ thu phí trước 50-70% nhưng không bao giờ trả kết quả, thậm chí đánh cắp ổ cứng gửi đi cứu dữ liệu. Một biến thể khác là cố tình phá hủy thiết bị để ép khách hàng trả thêm phí "khắc phục hậu quả".

Cảnh báo đỏ:

• Đơn vị không có địa chỉ rõ ràng hoặc giấy phép kinh doanh
• Yêu cầu chuyển khoản qua tài khoản cá nhân thay vì công ty
• Từ chối cung cấp hợp đồng dịch vụ có đóng dấu pháp lý

Lợi dụng tâm lý khẩn cấp

Khi dữ liệu quan trọng bị mất, nhiều người rơi vào trạng thái hoảng loạn và dễ đưa ra quyết định thiếu tỉnh táo. Các đối tượng lừa đảo thường tạo áp lực thời gian ("Nếu không xử lý trong 24h, dữ liệu sẽ mất vĩnh viễn") hoặc dọa kiện tụng ("Công ty bạn sẽ vi phạm GDPR nếu không khôi phục dữ liệu khách hàng ngay").

Giải pháp:

• Luôn giữ bản sao lưu ở ít nhất 3 nơi khác nhau (ổ cứng ngoài, cloud, server)
• Tìm hiểu kỹ quy trình phục hồi dữ liệu tiêu chuẩn từ các nguồn đáng tin cậy
• Yêu cầu báo giá chi tiết và tham khảo ý kiến chuyên gia độc lập

Phần mềm độc hại ngụy trang

Một số malware được thiết kế như công cụ phục hồi dữ liệu miễn phí. Khi cài đặt, chúng sẽ mã hóa toàn bộ ổ đĩa và yêu cầu trả tiền chuộc bằng Bitcoin. Đặc biệt nguy hiểm là các ransomware nhắm vào doanh nghiệp nhỏ, khai thác lỗ hổng trong hệ thống sao lưu.

Phương án ứng phó:

• Cập nhật hệ điều hành và phần mềm bảo mật thường xuyên
• Không mở file đính kèm từ email không xác định
• Sử dụng dịch vụ cloud có tính năng versioning để khôi phục file trước khi bị mã hóa

Kết luận

Để tránh rơi vào bẫy lừa đảo phục hồi dữ liệu, người dùng cần tỉnh táo và trang bị kiến thức cơ bản. Luôn ưu tiên các giải pháp phòng ngừa như sao lưu định kỳ, sử dụng thiết bị lưu trữ chất lượng. Khi cần dịch vụ chuyên nghiệp, hãy chọn nhà cung cấp có phòng lab đạt chuẩn Cleanroom ISO Class 5 và chế độ bảo mật nghiêm ngặt. Nhớ rằng: Phục hồi dữ liệu chân chính không bao giờ hứa hẹn 100% thành công hay ép bạn phải quyết định ngay lập tức.