Học IoT Trưng i Học HệHai CóThực SựHữu ch?

Trong bối cảnh công nghệ phát triển như vũ bão, Internet of Things (IoT) đã trở thành một trong những lĩnh vực "hot" nhất của thời đại 4.0. Tuy nhiên, nhiều bạn trẻ và phụ huynh vẫn băn khoăn: Liệu học IoT ở các trường đại học hệ hai (thuộc nhóm trường đào tạo hệ đại học không thuộc top đầu) có thực sự mang lại cơ hội nghề nghiệp? Bài viết này sẽ phân tích sâu về giá trị của việc học IoT tại các trường hệ hai dựa trên thực tế thị trường và nhu cầu nhân lực hiện nay.

IoT - Lĩnh vực không phân biệt "trường top"

IoT là ngành học đa ngành, kết hợp giữa điện tử, lập trình, mạng máy tính và phân tích dữ liệu. Khác với những ngành đòi hỏi cơ sở vật chất khủng như y khoa hay cơ khí, IoT có thể được giảng dạy hiệu quả ngay cả ở các trường hệ hai nhờ:

• Tính linh hoạt của công cụ học tập: Phần mềm mô phỏng (như Arduino IDE, Node-RED) và phần cứng giá rẻ (Raspberry Pi, sensor) giúp sinh viên tự nghiên cứu.
• Nguồn tài nguyên mở phong phú: Từ khóa học trực tuyến (Coursera, edX) đến cộng đồng GitHub đều miễn phí.
• Nhu cầu thực tế từ doanh nghiệp vừa và nhỏ: Các công ty khởi nghiệp hoặc SME tại Việt Nam đang cần nhân sự IoT có khả năng ứng dụng ngay, không quá chú trọng bằng cấp.

Thực trạng đào tạo IoT ở trường hệ hai

Tuy không có danh tiếng như đại học top đầu, nhiều trường hệ hai đã đầu tư bài bản vào IoT:

• Chương trình cập nhật: Trường ĐH Công nghệ Thông tin (một số cơ sở phía Nam) tích hợp IoT với AI và điện toán đám mây.
• Hợp tác doanh nghiệp: Dự án "Nhà thông minh giá rẻ" của sinh viên ĐH Công nghiệp Hà Nội đã được ứng dụng tại các hộ gia đình.
• Thiết bị đủ dùng: Lab IoT tại các trường này thường trang bị đủ kit phát triển cơ bản (ESP32, cảm biến nhiệt độ/độ ẩm).

Tuy nhiên, hạn chế tồn tại:

• Thiếu chuyên gia đầu ngành để hướng dẫn dự án phức tạp.
• Ít cơ hội tham gia nghiên cứu lớn như trường top.

Cơ hội việc làm - Yếu tố quyết định

Theo báo cáo của TopDev (2023), 72% doanh nghiệp IoT tại Việt Nam sẵn sàng tuyển sinh viên hệ hai nếu có portfolio tốt. Mức lương khởi điểm dao động 8-15 triệu đồng, tương đương sinh viên trường top. Các vị trí phổ biến:

• Kỹ sư triển khai IoT: Lắp đặt hệ thống nông nghiệp thông minh, giám sát năng lượng.
• Tư vấn giải pháp: Thiết kế hệ thống IoT cho cửa hàng tiện lợi hoặc chuỗi logistics.
• Kỹ thuật viên bảo trì: Làm việc tại các công ty viễn thông như Viettel, FPT.

Bí quyết thành công cho sinh viên hệ hai

Để cạnh tranh với sinh viên trường danh tiếng, bạn cần:

• Xây dựng portfolio thực chiến: Tham gia ngay các dự án thực tế như:
  • Thiết kế hệ thống tưới cây tự động bằng Arduino.
  • Phát triển app giám sát nhiệt độ phòng qua WiFi.
• Tận dụng nền tảng đám mây miễn phí: AWS IoT Core hay Google Cloud IoT cung cấp gói free tier cho sản phẩm demo.
• Tham gia hackathon: Cuộc thi "Smart City Hackathon" hàng năm luôn có giải thưởng cho ý tưởng IoT giá rẻ.

Những trường hợp điển hình

• Anh Nguyễn Văn Tú (ĐH Thủy Lợi): Từ dự án IoT giám sát đập thủy điện sinh viên, anh đã thành lập startup cung cấp giải pháp cho 12 tỉnh miền núi.
• Chị Lê Thị Hà (ĐH SPKT Hưng Yên): Chuyên gia triển khai hệ thống IoT cho trang trại gà tại Thái Bình, thu nhập 25 triệu/tháng.

Lời khuyên từ chuyên gia

TS. Trần Minh Đức (Viện Công nghệ VinASA) nhận định: "IoT là lĩnh vực thiên về kỹ năng thực hành. Sinh viên hệ hai hoàn toàn có thể vượt trội nếu biết kết hợp học tập chủ động và tận dụng xu hướng Edge Computing - nơi các giải pháp đơn giản nhưng hiệu quả được ưa chuộng."

Kết luận

Học IoT ở trường hệ hai không chỉ "có ích" mà còn là lựa chọn khôn ngoan nếu bạn có đam mê và chiến lược rõ ràng. Thay vì lo lắng về tấm bằng, hãy tập trung vào việc xây dựng năng lực giải quyết vấn đề thực tế - yếu tố then chốt trong ngành công nghệ đầy biến động này. Như câu nói nổi tiếng trong giới IoT: "Một sensor giá 50.000đ + ý tưởng hay = Giải pháp tỷ đô."