Lời Khuyên Của Trưng Tuyết Phong:TừBỏIoT CóThật SựLàLựa Chọn ng n?

Trong những năm gần đây, Internet of Things (IoT) đã trở thành một trong những lĩnh vực công nghệ được kỳ vọng nhất, hứa hẹn cách mạng hóa mọi mặt của đời sống từ gia đình đến công nghiệp. Tuy nhiên, mới đây, chuyên gia giáo dục và tư vấn hướng nghiệp nổi tiếng Trung Quốc - Trương Tuyết Phong - đã đưa ra một quan điểm gây tranh cãi: "Sinh viên nên cân nhắc từ bỏ IoT nếu muốn tránh rủi ro trong tương lai." Lời khuyên này ngay lập tức thu hút sự chú ý từ cộng đồng công nghệ lẫn các bậc phụ huynh. Liệu đây là một phân tích thực tế hay chỉ là cách nhìn bi quan về một ngành vẫn đang phát triển?

Bối cảnh của lời khuyên

Trương Tuyết Phong, được biết đến với những đánh giá thẳng thắn về thị trường lao động và giáo dục, đã chỉ ra ba lý do chính cho khuyến nghị của mình:

1. Thị trường việc làm IoT chưa chín muồi: Dù IoT được dự đoán sẽ đạt giá trị 1.500 tỷ USD vào 2030, phần lớn cơ hội hiện tại tập trung ở các tập đoàn lớn hoặc dự án thử nghiệm. Sinh viên mới ra trường khó cạnh tranh do yêu cầu cao về kinh nghiệm và kỹ năng liên ngành.
2. Rào cản kỹ thuật: IoT yêu cầu kiến thức sâu về phần cứng, phần mềm, mạng, và bảo mật. Sự phức tạp này khiến nhiều người mới chỉ dừng lại ở mức "biết sơ lược" mà không thể chuyên môn hóa.
3. Cạnh tranh từ AI và điện toán đám mây: Các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo (AI) hay phân tích dữ liệu đang thu hút nguồn lực đầu tư lớn hơn, dẫn đến IoT bị coi là "bước đệm" thay vì mục tiêu dài hạn.

Phản biện từ các chuyên gia công nghệ

Nhiều chuyên gia IoT đã lên tiếng phản đối quan điểm của Trương Tuyết Phong. Ông Lê Minh Tuấn, Giám đốc một công ty khởi nghiệp IoT tại TP.HCM, nhận định: "IoT không phải là ngành chết, mà đang trong giai đoạn định hình. Việc các doanh nghiệp chưa sẵn sàng tiếp nhận nhân lực non trẻ không có nghĩa là cơ hội không tồn tại."
Thực tế, IoT đang dần thâm nhập vào các lĩnh vực thiết yếu:

• Nông nghiệp thông minh: Hệ thống cảm biến giám sát độ ẩm và dinh dưỡng đất giúp tăng năng suất lúa tại Đồng bằng sông Cửu Long.
• Y tế từ xa: Thiết bị đeo theo dõi sức khỏe đã trở thành công cụ quan trọng trong đại dịch COVID-19.
• Quản lý đô thị: Hệ thống IoT giám sát giao thông tại Hà Nội và TP.HCM đang giảm thiểu ùn tắc.

Theo báo cáo của Bộ Thông tin & Truyền thông Việt Nam, nhu cầu nhân lực IoT dự kiến tăng 25% mỗi năm từ 2025, đặc biệt trong lĩnh vực an ninh mạng và tích hợp hệ thống.

Tại sao sinh viên vẫn nên cân nhắc IoT?

1. Tính liên ngành: IoT kết hợp điện tử, lập trình, và phân tích dữ liệu, giúp người học linh hoạt chuyển đổi sang các lĩnh vực khác như AI hoặc robotics.
2. Tiềm năng ứng dụng rộng: Khác với các ngành công nghệ "đóng khung", IoT có mặt trong mọi ngành từ nông nghiệp đến giải trí. Một nghiên cứu của Cisco cho thấy 60% doanh nghiệp Việt đang ưu tiên số hóa quy trình bằng IoT.
3. Cơ hội khởi nghiệp: Với chi phí phần cứng giảm (ví dụ: vi mạch ESP32 chỉ khoảng 100.000 VND), sinh viên có thể tự phát triển sản phẩm MVP mà không cần vốn lớn.

Giải pháp cho những lo ngại của Trương Tuyết Phong

Thay vì từ bỏ IoT, các chuyên gia đề xuất cách tiếp cận thực tế hơn:

• Học sâu, học thực chiến: Tập trung vào một mảng cụ thể (ví dụ: bảo mật IoT) thay vì dàn trải. Tham gia các dự án thực tế như Raspberry Pi hay Arduino.
• Kết hợp kỹ năng mềm: Kỹ sư IoT cần hiểu nghiệp vụ ngành (như logistics nếu làm IoT cho vận tải).
• Theo dõi xu hướng: Các công nghệ hỗ trợ IoT như 5G, edge computing sẽ mở ra phân khúc việc làm mới.

Kết luận

Lời khuyên của Trương Tuyết Phong phản ánh một thực tế: IoT không dành cho tất cả mọi người. Tuy nhiên, việc "từ bỏ" hoàn toàn có thể là một quyết định vội vàng. Thay vào đó, sinh viên cần đánh giá lại mục tiêu cá nhân: Nếu đam mê sáng tạo sản phẩm vật lý-thuật toán và chấp nhận thách thức, IoT vẫn là lựa chọn đáng cân nhắc. Như nhà phát minh Kevin Ashton - người đặt nền móng cho IoT - từng nói: "Công nghệ không thay thế con người, nó buộc chúng ta phải thông minh hơn."